Aktualności

ZYGMUNT KRAUZE – Improwizacje o Chopinie. Jubileusz 60-lecia pracy artystycznej

Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych ROZDROŻA zaprasza na

RECITAL ZYGMUNTA KRAUZE
Improwizacje o Chopinie

Recital odbędzie się dnia 19 września 2021 roku o godzinie 16:00 w Teatrze Starym w Lublinie (ul. Jezuicka 18)

Recital jest częścią obchodów 60-o lecia pracy artystycznej Zygmunta Krauze

Chopin z improwizacjami

Improwizacje na tematy muzyki klasycznej od dawna zostala zapomniana. Pianiści szukają raczej perfekcji wykonania, zwiększają prędkość, poszerzają dynamikę. Ale stale trzymają się oryginału.

Grając setki, może tysiące godzin muzykę Fryderyka Chopina, powtarzając fragmenty, które wymagały szczególnej pracy, zacząłem w sposób naturalny odchodzić od tekstu i dodawać swoje frazy, nowe harmonie, i rytmy. Tak zacząłem improwizację. Intencją moją jest próba usłyszenia muzyki Chopina poszerzonej o dzisiejsze doświadczenia. Stawiam pytanie: jak Chopin komponował by, gdyby żyl nie 39 lat, ale na przykład 60. Jak daleko poszedł by w swoich odkryciach. ? Moje improwizacje na temat utworów Chopina są w pełni spontaniczne, za każdym razem idą w innym kierunku, ale zawsze trzymają się istoty muzyki tego genialnego twórcy.

Program recitalu uzupełniony jest moimi utworami, powstałymi na przestrzeni od 1958 do 1993 roku.

Zygmunt Krauze

Program:

Improwizacje o Chopinie
Fryderyk Chopin – Mazurka in A minor Op. 67 No. 4 with improvisation
Zygmunt Krauze – 6 Folk Melodies (1958)
Fryderyk Chopin – Polonaise in E-flat minor Op. 26 No. 2 with improvisation
Zygmunt Krauze – Nightmare Tango (1987)
Fryderyk Chopin – Nocturne in E sharp major Op. 55 No. 2 with improvisation
Zygmunt Krauze – Refrain (1993)
Fryderyk Chopin – Ballade in F major Op. 38 with improvisation
Zygmunt Krauze – Stone Music (1972)

Czas trwania recitalu: 60 min bez przerwy

Zygmunt Krauze – kompozytor, pianista, pedagog

Zygmunt Krauze to jeden z najważniejszych artystów swojego pokolenia, uznany kompozytor, ceniony pianista, pedagog, organizator życia muzycznego i juror wielu międzynarodowych konkursów. Jego dorobek twórczy i wysiłki w propagowaniu muzyki, zostały docenione szeregiem nagród i odznaczeń, na czele z francuską Legią Honorową (2007) i tytułem Chevalier dans l’Ordre des Arts et des Lettres (1984). Przez ponad dekadę żył w Paryżu, gdzie zarówno tworzył swoje kompozycje jak i aktywnie wpływał na formowanie się paryskiej sceny muzycznej, pełniąc m. in. funkcję doradcy artystycznego Institut de Recherche de Coordination Acoustique Musique (IRCAM). W 1987 roku został wybrany na przewodniczącego Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM). Od 2011 roku Zygmunt Krauze jest honorowym członkiem Związku Kompozytorów Polskich, a w 2012 został utytułowany Koryfeuszem Muzyki Polskiej w kategorii Osobowość Roku. W listopadzie 2014 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając wybitne zasługi Zygmunta Krauze dla polskiej kultury oraz osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej, odznaczył kompozytora Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od wielu lat współpracuje z czołowymi uniwersytetami w Stanach Zjednoczonych (Yale, Colombia, Indiana i z University of South California), w Korei Południowej (Keimyung University w Daegu), w Chinach (Centralne Konserwatorium w Pekinie i w Chengdu) i z Academy for Performing Arts w Hong-Kongu.

KOMPOZYTOR

Dorobek kompozytorski Zygmunta Krauzego to m.in. siedem oper – „Gwiazda” (1981), „Balthazar” (2001), „Iwona, księżniczka Burgunda” (2004), „Polieukt” (2010), „Pułapka” (2011), „Olimpia z Gdańska” (2015) i „Yemaya – Królowa Mórz” (2019). Zostały one wyprodukowane w takich teatrach jak: National Theater w Mannheim, Theatre National de la Colline w Paryżu, Staatsoper w Hamburgu, Teatr Wielki w Warszawie, Opera Wrocławska, Warszawska Opera Kameralna, Théâtre du Capitole w Tuluzie, Opera Bałtycka w Gdańsku. W 2012 roku inscenizacja opery „Polieukt” otrzymała nagrodę Związku Krytyków Francuskich za najlepszy spektakl sezonu.

Szczególnie uprzywilejowanym instrumentem jest w muzyce Krauzego fortepian. Będąc koncertującym pianistą, Zygmunt Krauze jest również wykonawcą swoich utworów. Od wczesnych kompozycji, jak „Sześć melodii ludowych” (1958), przez utwory będące efektem eksperymentów z zapisem muzycznym („Pięć kompozycji unistycznych”, 1963; „Tryptyk”, 1964), potem eksperymenty z brzmieniem fortepianu („Stone Music”, 1972; „Arabesque”, 1983, „Adieu”, 2001), gry teatralne („Gloves Music”, 1972; „One Piano Eight Hands”, 1973), aż po trzy Koncerty fortepianowe (1976, 1996, 2019), w których wirtuozeria współgra z silnym ładunkiem emocjonalnym.

Wśród innych, ważnych dzieł instrumentalnych warto wymienić: „Tableau vivant” (1982) na orkiestrę kameralną, „Blanc-rouge / Paysage d’un pays” (1985) na orkiestry dęte, orkiestrę mandolinową, orkiestrę akordeonową i sześciu perkusistów;, „Quatuor Pour La Naissance” (1985), Kwintet fortepianowy (1993), „Canzonę” na zespół instrumentalny (2011) oraz „Memories of the East” (2012) na 80 chińskich instrumentów.

Wyjątkowym rozdziałem w dorobku kompozytora jest muzyka unistyczna. Teoretyczne podstawy unizmu wywodzą się z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Przykłady jego zastosowania, znaleźć można w takich kompozycjach Zygmunta Krauzego jak: ”Polichromia” (1968), „Utwór na orkiestrę nr 1” (1969) czy Kwartety smyczkowe nr 2 (1970) i 3 (1982).

Zygmunt Krauze jest także pierwszym w Polsce twórcą kompozycji przestrzenno-muzycznych, które realizował wspólnie z architektami: Teresą Kelm – w Galerii Współczesnej w Warszawie (1968, 1970), z Wiesławem Nowakiem i Janem Muniakiem – w Metz (1987) oraz w Muzeum Sztuki Współczesnej w Łodzi (1988), a także w naturalnej scenerii zamku Eggenberg w Grazu (1974) i pałacu Rohan w Strasburgu. Istotne utwory tego nurtu to Kompozycja przestrzenno-muzyczna nr 1 (1968) i 2 (1970), „Fête galante et pastorale” (1974, 1984), „Rzeka podziemna” (1987) oraz „Aria” (2007).

Na uwagę zasługuję również muzyka teatralna Zygmunta Krauze, który regularnie współpracuje z argentyńskim reżyserem mieszkającym we Francji, Jorge Lavellim. Efektem tej współpracy jest muzyczna ilustracja do przedstawień w Comédie-Française i Theatre National de la Colline w Paryżu, m.in.: „Polieukt” P. Corneille’a (1987), „Operetka” W. Gombrowicza (1988), „Makbet” E. Ionesco (1992), „Merlin” T. Dorsta (2005), „Król Edyp” Sofoklesa (2008) i „Skąpiec” Moliere’a.

Ostatnią, choć nie mniej istotną grupą utworów są dzieła chóralne i pieśni. Najważniejsze z nich, to „Bal w operze” na chór kameralny i zespół 12 instrumentów do tekstu J. Tuwima (2006) oraz „Podróż Chopina” na chór kameralny a capella lub z zespołem instrumentów ludowych,
do tekstu listów Chopina (2010). Warto także wymienić 5 pieśni na baryton i fortepian do poezji T. Różewicza (2010) oraz „La Terre” (1995) na sopran i orkiestrę, do słów Yves’a Bonnefoy.

Zygmunt Krauze jest często zapraszany do współpracy przez zagraniczne instytucje kulturalne. Niemal każda jego kompozycja powstała na zlecenie m. in: Ministerstwa Kultury Polski i Francji, Radia Austriackiego, Westdeutscher Rundfunk w Kolonii, Südwestrundfunk Radio w Baden-Baden, Fundacji Gulbenkiana w Lizbonie, Suntory Limited w Tokio, National Theater w Mannheim, Radio France, ASKO/Schoenberg Ensemble, Hong-Kong Festival oraz Polskiego Radia. Utwory Zygmunta Krauzego wykonywane były na licznych festiwalach muzycznych w kraju i za granicą, jak również w renomowanych salach koncertowych: Wiener Konzerthaus, Concertgebouw w Amsterdamie, Bellas Artes w Mexico City, Palais de Festival w Cannes, Beethoveshalle w Bonn. Wiele kompozycji zostało zarejestrowanych i wydanych na płytach Polskich Nagrań, DUX, ORF, Nonesuch, Thesis, Musical Observations (CP2), Collins Classics, Warner Classics, Recommended Records i EMI.

Zygmunt Krauze jest również pomysłodawcą i organizatorem międzynarodowych kursów kompozytorskich w Domu Pracy Twórczej w Radziejowicach.

PEDAGOG

Studia kompozytorskie ukończone pod kierunkiem Kazimierza Sikorskiego i pianistyczne u Marii Wiłkomirskiej w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, Zygmunt Krauze pogłębiał jako stypendysta rządu francuskiego w Paryżu u Nadii Boulanger. Od 1965 roku prowadzi seminaria i mistrzowskie kursy kompozytorskie, między innymi w Darmstadt, Bazylei, Paryżu, Tokio, Sztokholmie, Jerozolimie, Pekinie, Hong Kongu, na uniwersytetach w USA: Yale, Columbia, Indiana w Bloomington i Południowej Kalifornii w Santa Barbara. W latach 1973-1974 przebywał w Berlinie jako artysta rezydent za zaproszenie Deutcher Akademischer Austauschdienst (DAAD). W 1981 roku pełnił funkcję Visiting Professor na Uniwersytecie Yale w New Heaven, 1996 roku otrzymał zaś tytuł Eminent Corresponding Professor w Keimyung University w południowokoreańskim Daegu. Od 2002 roku jest profesorem kompozycji w Akademii Muzycznej w Łodzi, a w latach 2006 – 2010 wykładał na Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Zygmunt Krauze został uhonorowany doktoratami honoris causa Narodowego Uniwersytetu Muzycznego w Bukareszcie oraz Akademii Muzycznej w Łodzi.

PIANISTA

W1966 roku Zygmunt Krauze otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory występuje na najważniejszych estradach świata. Współpracował z takimi dyrygentami jak Gary Bertini, Jan Krenz, Leif Segerstam, Kazimierz Kord, Kazuyoshi Akiyama, Ernest Bour, Hans Zender, Peter Eötvös, Antoni Wit czy Luca Pfaff. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, którym kierował przez 25 lat. Na zamówienie zespołu powstało ponad 100 utworów, napisanych przez wybitnych kompozytorów z całego świata, m.in. L. Andriessena, M. Feldmana, M. Nymana, P. Nørgårda, M. Kagela, H. M. Góreckiego, W. Kilara, K. Serockiego i W. Szalonka.

ORGANIZATOR ŻYCIA MUZYCZNEGO

Działalność organizatora życia muzycznego rozpoczęła się dla Zygmunta Krauzego w 1970 roku, gdy został członkiem Komisji Repertuarowej festiwalu Warszawska Jesień. Pełnił tę funkcję 11 lat. W 1980 roku zainicjował reaktywowanie Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej i przez dwie dekady był jego przewodniczącym. W 1982 na zaproszenie Pierre’a Bouleza został doradcą artystycznym Institut de Recherche de Coordination Acoustique Musique (IRCAM). W latach 1983-84 prowadził cotygodniowe audycje muzyczne w Radio France Musique. Polskie środowisko muzyczne uhonorowało kompozytora, przyznając mu nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1988), dwukrotnie nagrodę Ministerstwa Kultury (1989, 2005) i złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Był jednym z członków-założycieli oraz prezesem Towarzystwa im. W. Lutosławskiego. Od roku 2000 jest inicjatorem, założycielem oraz dyrektorem artystycznym Fundacji Ogrody Muzyczne, organizującej letni festiwal Ogrody Muzyczne na Zamku Królewskim w Warszawie. Regularnie zasiada w jury międzynarodowych konkursów kompozytorskich w wielu krajach świata.

Ważniejsze kompozycje:

• III Koncert fortepianowy – Okruchy pamięci (2019)
• Deklaracja (2018)
• Preludia do „Bukolik” (2016)
• Exodus (2016)
• Poemat Appolinaire’a (2016)
• Koncert na akordeon i orkiestrę (2016)
• Olimpia z Gdańska – opera z librettem Krystyny i Blaise de Obaldia (2015)
• 5 pieśni na baryton i zespół kameralny (2015)
• Rzeka podziemna 2 na dźwięk elektroniczny i orkiestrę symfoniczną (2013)
• Memories of the East na orkisetrę 85 chińskich instrumentów (2012)
• Pułapka – opera na podstawie dramatu Tadeusza Różewicza (2011)
• Canzona na zespół instrumentalny (2011)
• Listy na cztery fortepiany i orkiestrę (2010)
• Polieukt – opera w dwóch aktach na podstawie dramatu Pierre’a Corneille’a (2010)
• Hymn do tolerancji – na orkiestrę (2007)
• Aria – instalacja na 21 źródeł dźwięku (63 głośniki) w sali wystawowej (2007)
• Bal w operze na chór kameralny i zespół 12 instrumentów, do tekstu Juliana Tuwima (2006)
• Gwiazda (wersja III) – opera w jednym akcie na sopran, komputer i dwóch operatorów kamer, według Helmuta Kajzara (2006)
• Iwona księżniczka Burgunda – opera według Witolda Gombrowicza (2004)
• Adieu – na rozstrojone pianino i orkiestrę symfoniczną (2001)
• Baltazar – opera według Stanisława Wyspiańskiego (2001)
• Serenada na orkiestrę (1998)
• II Koncert fortepianowy (1996)
• Refren na fortepian (1993)
• Kwintet fortepianowy (1993)
• Riviere suterraine – kompozycja przestrzenno-muzyczna (1987, Metz)
• Koncert skrzypcowy (1980)
• I Koncert fortepianowy (1976)
• Fête galante et pastorale – kompozycja przestrzenno-muzyczna (1974, Graz)
• Aus aller Welt stammende (1973)
• Stone Music na fortepian (1972)
• Gloves Music na fortepian (1972)
• Utwór na orkiestrę nr 1 (1969)
• Polichromia na cztery instrumenty (1968)
• Kompozycja przestrzenno-muzyczna nr 1 (1968, Warszawa)

Więcej na: www.zygmuntkrauze.com

 

Fot. Adam Stępień / Agencja Gazeta